13 Mart 2009

Çizgi Dünyasında İntifada Sürüyor!

Çizgi Dünyasında İntifada Sürüyor!

En az sapan taşı kadar tehlikeli çizgiler çizen Naci Ali´yi MOSSAD katletti. Ama başlattığı savaş sürüyor. Çizgi savaşını bir kadın çizer sürdürüyor. Yaşar İliksiz´in haberi.

Filistin dramının en kanlı günlerinde dünya Hanzala ile İsrail katliamlarının şiddetini idrak edebiliyordu.

Hanzala ünlü bir karikatür sanatçısı ve adı Filistin davası ile özdeşleşmiş olan Devrimci çizer Naci Salim El Ali´nin tiplemesi olan Filistinli bir kız çocuğu idi.

Filistinlilerin ´Devrimin Vicdanı´ olarak nitelendirdiği çizerin bütün çizgilerinde bir sembol olarak Hanzala´yı insanlar hep arka cepheden ve yamalı elbiseleri ile görüyorlardı.

Hanzala´nın etkisi o kadar güçlü idi ki, İsrail, kendisine en az çocukların attıkları sapan taşları kadar büyük zarar veren bu çizgi karakterin çizerini ortadan kaldırmakta görüyordu çareyi..

Kendisini bir karikatür sanatçısı olmaktan çok, halkının davasına adamış isim olarak yaşamayı tercih eden Naci El Ali, takvimler 22 Temmuz´u gösterirken, Londra´da bir caddede bedenine saplanan mermilerle yere yığıldı. Yaralı olarak en yakın hastaneye kaldırıldı. Bir ay süreyle hastanede yaralı olarak tedavi gören Naci Ali, bütün müdahalelere rağmen kurtarılamıyor ve 29 Ağustos 1987´de Şehadet şerbetini içiyordu.

Ali, 1937´de Tabariye´nin Şecere köyünde dünyaya geldi. Yüz binlerce Filistinli gibi o da 1948 yılında topraklarından sürüldü. Filistin toprakları üzerine İsrail Devleti kurulduğunda, ailesiyle birlikte Lübnan´ın güneyindeki Sayda kenti yakınlarındaki Aynül Hilva Mülteci Kampı´na sığındı ve canını kurtardı. Kampta her Filistinli gibi acılar içinde yaşadı. Ama çaresizliğe kapılmadı, zulme teslim olmadı.

O yıllarda kendini sanata verdi. 1960´da Lübnan Sanat Akademisi´ne girdi. 1961 yılında ´Çığlık´ adında bir dergi yayınladı. Polisin takibine alındı ve okulunu hapiste tamamladı. Hanzala o yollarda doğdu. Hanzala Filistinli küçük bir kız çocuğudur ama aslında o Filistin´dir. Filistinli her çocuktur Hanzala. Direnişin sembolüdür.

Kuveyt ve Lübnan´da kendisine iş arayan Ali, Ortadoğu´nun önemli gazetelerinden Sefir gazetesinde çalıştı. 1979 yılında Arap Karikatüristler Birliği başkanı seçildi. Karikatürleri tüm dünyada büyük bir ilgi ile izlendi. Bir Japon gazetesi onu dünyanın en önemli 10 karikatüristinden biri seçti.

Ölümünden bir yıl sonra Paris´teki Dünya Gazete Yayıncıları Birliği Naci Ali´ye ´18. asırdan bu tarafa en büyük karikatüristlerden biri´ unvanını vererek, ´Altın Kalem Özgürlük Ödülü´ne layık gördü.

Ölümünden sonra Naci Ali ´Kanı ile Filistin´i çizen sanatçı´ olarak tanındı. Naci Ali, geride 40 bin eser bıraktı. Her çizgisinin altında sırtı okuyucuya dönmüş küçük bir çocuk vardır. Hep 10 yaşındadır. Çünkü Naci El Ali yurdundan kopartıldığında o yaşta idi. Diken diken olmuş saçlarıyla Hanzala, Filistin dramını haykırır dünyaya. Hanzala kendini şöyle tanımlar: ´Ben Hanzala. Babamın adı: Önemli değil. Annemin adı: Nakba (Filistinliler işgalin ardından Filistin topraklarında İsrail Devleti´nin ilan edildiği 15 Mayıs 1948´i Nakba yani büyük felaket günü olarak tanımlar. S.T.) Kız kardeşimin adı. Fatıma. Ayakkabı numaram: Bilinmiyor. Çünkü ben hep yalın ayakla dolaşırım.´

ALİ ŞEHİT OLDU AMA HANZALA RUHU ÖLMEDİ
Çünkü Naci El Ali´den bayrağını devr alan ´manevi´ talebesi Ümeyye Joha, onun kaldığı yerden çizmeye devam ediyor.

Filistinli karikatürist Ümeyye Joha´nın eşi de İsrail suikastine kurban gitmiş, Ancak Joha, İsrail’e karşı mücadelesini şehit Naci El Ali gibi çizdiği karikatürlerle sürdürüyor.

Belki günün birinde o da şehadet şerbetini içecek olduğunu bile bile, çizerek, İsrail´in zulmünü ve Arap dünyasının duyarsızlığını dünyaya haykırmaya devam ediyor..

Ümeyye Joha´nın çizgileri de Naci el Ali gibi, güldürmüyor, sadece düşündürüyor ve insanın kalbinde bir sızı meydana getiriyor. O çizgilere baktıkça mazlumların direnişini görüyor, zulmün hâlâ nelere kadir olduğunu idrak ediyorsunuz…

ÜMMEYE JOHA´NIN ÇİZERLİK HİKAYESİ
Ümeyye Joha, karikatür için “O benim silahımdır.” diyor. Hatta bu silahı o kadar çok seviyor ki, eşi Ömer’le evlenmeden önce ona bir şart koşmuş: “Karikatürsüz kendimi hatırlamam. Ben karikatürist olacağım, hiçbir şekilde buna karışmayacaksın.”

Karikatürle ilgili özel bir eğitim almamış Joha, çocukluğunda resme merak sarmış ve sonra da bugünlere dek çize gelmiş… Erkek sanatı gibi algılanan karikatür´e kadın kimliği kazandıran Joha, şunları söylüyor:

“Karikatür bilenler genelde erkeklerdi. Bu alanda kadın çizer bulmak mümkün değildi. Ben de bu alanda kadın çizerlerin bulunması için bu işe girdim.” diyor.

Ümeyye Hanım, liseden sonra karikatüristler dünyasına adımını atar. Ailesi lise yıllarında siyasi karikatür çizmezinden korkmaktadır, çünkü 1990’lı yıllarda İsrail, Gazze içindedir ve bu tür muhalifleri cezaevine gönderir.

Ümeyye Joha, bir ara Gazze’deki Ezher Üniversitesi’nde Matematik Öğretmenliği bölümüne kaydolur. Aynı zamanda Filistin gazetelerine karikatür göndermeye devam eder.

Okulu birincilikle tamamlar ve öğretmenlik hakkı kazanır. Ama çizerlikle öğretmenliği bir arada verimli olarak yürümediğini fark ettiği anda tercihini sanattan yana kullanır. Ancak karikatürlerini yayınlatacağı medya organı bulmakta güçlük çeker önceleri.

Hamas’a yakın duran El Risale Gazetesi Ümeyye Joha’nın karikatürlerini bir müddet sonra yayınlamaya karar verir. Joha’nın El Risale Gazetesi ile başlayan çizerlik serüveni, El Kuds ve Jerusalem ile sürer. Geçtiğimiz ay Aksiyon dergisinde yayınlanan röportajında Ümeyye Joha Jerusalem’de çalıştığı yıllarda Kudüslü Buhari adındaki ünlü bir ressam ile tartışırtığın dile getirdi. Gazete bu tartışma sonrası Ümeyye Joha ile çalışmak istediğini söyler ve Buhari´ye kapıyı gösterir. Ancak İsrail, Gazze kapılarını kapatıp bölgeyi açık hapishane konumuna getirince o dönemde karikatürlerini elektronik postayla gönderme imkanı bulamayan Ümeyye, çalıştığı gazeteden ayrılmak zorunda kalır.

Ümeyye Joha, genelde politik karikatürler çiziyor. Kimi karikatürleri on beş dakikada kimilerini ise bir günde… Üniversitede karikatüre ilgi duyan gençlere ders de veren Ümeyye Joha, bugüne kadar binlerce karikatür çizmiş. Bir masanın etrafında oturup Filistin sorununu konuşan Arap liderlerin başında bekleyen İsrailli askerler karikatürü ile Arap Ülkeleri Birliği olan İMARAT’tan birincilik ödülü almış. Böylece, bu yarışmadan ödül alan ilk kadın unvanını elde etmiş.

ÜMEYYE´NİN İNTERNET SİTESİ
28 Agustos 2000 tarihinden itibaren Ümeyye Joha´nın çizgilerine
sitesinden ulaşmak mümkün.

Sitede karikatürler altı aan kategori altında sunuluyon ziyaretçilere: Mülteciler, Araplar, Dünya devletleri, Filistin, İntifada ve mahkumlar.

Hangi başlığı tıklarsanız tıklayın karşınıza bir kan gölünden farksız olan Ortadoğu´nun dramı çıkıyor. Acı çeken ama umutla direnen Filistinliler, İntifada evrensel simgesi olan taşlar, Ortadoğu´ya kana boğan aktörler…

Ara sıra Ortadoğu´da hâlâ kan döküldüğünü hatırlamak için
ziyaret etmekten korkmayın…

En fazla bir kaç damla göz yaşına mal olur bu ziyaret size.. Tabi hâlâ ağlayabilen azınlığın içinde yer alıyorsanız..

Tabi son olarak önemli bir soruya cevap aramak gerekiyor: Pek çok yabancı çizerin çizgisinin günlük olarak yer aldığı Türk gazetelerinde bu Ortadoğu´lu kadın çizerin çizgileri sizce neden yok?

Adem Mermerkaya ile Karikatür Dersleri

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder