29 Mart 2009

Mr. Magoo'nun Yazarı Kim?.. Çizeri Kim?



Mr. Magoo'nun Yazarı ve Çizeri!

Çizgi film tarihinde apayrı bir yeri olan Mr. Magoo karakterinin çizildiği çizgi filmlerin ve çizgi romanların yazarı Millard Kaufman, geçtiğimiz günlerde, 92 yaşında hayata veda etti.

Ancak haber, Türk basınında ısrarla "Mr. Magoo'nun yaratıcısı öldü" veya "Mr. Magoo'nun çizeri öldü" şeklinde verildi.

Bakınız, örnek olarak,

1- Çizgi Roman Okurları Platformu'ndaki haber

2- Haber7 sitesindeki haber

Bu kısa haberin kaynağı ise Cumhuriyet Gazetesi olarak belirtiliyor ama Cumhuriyet Gazetesi'nin sitesinde bu habere rastlayamadım.

Doğrusunu ise Haber Türk vermiş. Bakınız,
"Amerikalı senarist Kaufman öldü"

Bu kafa karışıklığı nereden kaynaklanıyor dersiniz?

Telif hakları denilen "fikrî ve sınaî haklar" konusundaki derin bilgisizlikten, "ortak eser sahipliği" veya "birlikte eser sahipliği" diye bir kavramın var olamayacağını zannetmemizden kaynaklanıyor. Eser sahipleri arasındaki birlik konusu, o kadar zor anlaşılıyor ki, eserin yazarı, eserin tamamının sahibi zannediliyor veya hiç çizemediği halde, çizgi ile tanınan bir eser olduğu için, yazarı da eserin aynı zamanda çizeri zannediliyor.

Sonuçta olan kime oluyor?

Zavallı, eserin "gerçek" çizerine tabiî ki...

Çizer, bir gölge gibi, bir uygulayıcı, bir operatör gibi algılanmaya devam ettikçe, bu zehirli kanaat, çizerlere, bütün çizgi sanatçılarına zarar vermeye devam edecek.

Peki Mr. Magoo'nun "gerçek" çizeri kim?

John Hubley... Adamcağız, 1977'de bu dünyaya veda etmiş. Haberimiz yok! Olmadığı gibi, kıymetini de bilememişiz ki, Kaufman'ı hâlâ Magoo'nun çizeri zannediyoruz.

Bakınız, Wikipedia

Mr. Magoo, nasıl ortaya çıkmış, nasıl çizilmiş? Okuyalım:

"Mr. Magoo's first appearance was in the theatrical short cartoon The Ragtime Bear (1949), scripted by Millard Kaufman. His creation was a collaborative effort; animation director John Hubley is said to have partly based the character on his uncle Harry Woodruff, [1] and W. C. Fields was another source of inspiration."

- Mr. Magoo, ilk kez Millard Kaufman'ın senaryosunu yazdığı, 1949 yapımı "The Ragtime Bear" isimli kısa çizgi filmde göründü. Magoo'nun ortaya çıkışına, bir kaç değişik kişi, kaynaklık etti. Animasyon yönetmeni John Hubley, Magoo karakterine, kısmen kendi amcası Harry Woodruff ile dönemin ünlü Amerikalı komedyeni W. C. Fields'in esin kaynağı olduğunu söyledi.

Bu kısmın dipnotunda ise Kaufman'ın, 2007'de kendisi ile yapılan bir röportajda, "Magoo karakterine kendi amcasının esin kaynağı olduğunu iddia ettiği" belirtiliyor. Bakınız

Wikipedia'nın John Hubley maddesi ise Mr. Magoo'nun bizzat Hubley tarafından yaratıldığını yazıyor:

"In 1949 he was the creator of the Mr. Magoo cartoon character, based on an uncle, and directed the first Magoo cartoon."

- 1949'da, amcasından esinlendiği Mr. Magoo karakterinin yaratıcısı oldu. ( Bakınız )

Burada geçen, "karakterin yaratıcısı" ifadesi, karakteri çizen kişi olarak algılanmalıdır. Çünkü, karakter, yazıyla değil, çizgiyle ortaya çıkmıştır. Yazıyla ortaya çıkan kısmı, bir hikâyenin bütünü içindeki, ipuçlarıdır ancak. Çizer, bu hikâye konseptine uygun olarak, karakteri ortaya çıkarır ve bundan sonra, bu karaktere uygun olarak senaryo yazılmaya devam eder. Magoo'nun çizgi olarak ortaya çıkma, çizgi karakter olması sürecine, yazarın katkısının olmadığı açıktır. Çizer, sadece, hikâye konseptine uyması kaygısı taşımaktadır.

Haber metinlerinde, yabancı kaynakların bizden biraz daha dikkatli olduğunu da ekleyelim. Karikatürist arkadaşımız İsmail Kar'ın "Karcomics" sitesinde, haberin orijinal İngilizce kaynağı verilmiş. Agence France Press (AFP) kaynaklı haber için bakınız: http://www.ismailkar.com/

"LOS ANGELES (AFP) — Oscar-nominated screenwriter Millard Kaufman, the co-creator of "Mr. Magoo" who waited until he was 90 to pen his first novel, has died, US media reported Tuesday. He was 92."

- Oscar ödüllü yazar Millard Kaufman, salı günü 92 yaşında öldü. Kaufman, Mr. Magoo karakterinin "birlikte" yaratıcısıydı. Yazar, 90 yaşına kadar ilk romanını kaleme almak için beklemişti.

Her ne kadar, AFP kaynaklı haberin başlığında, Mr.Magoo Creator Dies at 92, yani, "Mr. Magoo'nun yaratıcısı 92 yaşında öldü" yazıyor ise de, haber içeriğinde Kaufman'ın karakterin "birlikte yaratıcısı" olarak geçmesine kimse dikkat etmemiş.

Levent Elpen
leventelpen@canlandirmacilar.net

Yukardaki yazı "Canlandırmacılar Mail Grubundan" alınmıştır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder